Ngày 12 tháng 9 năm 1930, dưới sự lãnh đạo của Phủ ủy Hưng Nguyên, hơn 2 vạn nông dân Nam Đàn, Hưng Nguyên đã đứng lên cầm gậy gộc, dáo mác, cờ đỏ búa liềm, biểu ngữ tiến về phủ lỵ đưa yêu sách " Tự do, cơm áo, ruộng đất cho dân cày". Cuộc biểu tình xuất phát từ ga Yên Xuân, Phù Long, Phù Xá kéo ra Thông Lạng. Đi tới đâu quần chúng cách mạng hưởng ứng tới đó. Đến đình Hoàng Cần ( xã Hưng Tân ngày nay), đoàn biểu tình đã dừng chân, cắm cờ đỏ búa liềm lên ngọn đa đình Hoàng Cần, một đồng chí của Đảng đã đứng lên diễn thuyết, kêu gọi liên minh công - nông đoàn kết lại. Bà con nông dân xã Hoàng Cần, Phan Thôn và các vùng phụ cận kéo đến ngày càng đông, nhập vào đoàn biểu tình kéo quân ra phủ ủy Hưng Nguyên. Đến trung tâm huyện lỵ, thực dân Pháp đã điên cuồng cho máy bay ném bom tàn sát làm 217 người hy sinh, hàng trăm người bị thương. Trong số đó nhân dân Hoàng Cần và Phan Thôn có 20 người ngã xuống.
Cao trào Xô viết Nghệ Tĩnh đã trải qua hơn 93 năm nhưng âm vang khí thế cách mạng vẫn còn vẹn nguyên. Những dấu tích của cuộc biểu tình vẫn còn đó. Con đường 12 tháng 9 lịch sử nối từ đê 42 ra Thị trấn Hưng Nguyên; cạnh đình Hoàng Cần xưa ( nay gần cổng Làng Cần - xã Hưng Tân), cây đa đình Hoàng Cần nơi treo cờ đỏ búa liềm năm xưa có tuổi đời hàng trăm năm vẫn xanh tốt, tỏa bóng xuống làng quê trù phú như nhắc nhở các thế hệ hôm nay không quên giá trị cao trào Xô Viết Nghệ Tĩnh - cuộc tổng diễn tập đầu tiên cho cách mạng Tháng Tám năm 1945.
Cây đa Hoàng Cần ( tại Làng Đông xã Hưng Tân) - nơi ghi dấu ấn cuộc biểu tình ngày 12/9/1930
Trọng Tâm
Trang thông tin điện tử xã Hưng Tân - Huyện Hưng Nguyên - Nghệ An
